بررسی رابطه میان ساختار بازار و ساختار سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران

یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه اقتصاددانان مالی در سال های اخیر، شناسایی رابطه میان ساختار بازار و تصمیمات تأمین مالی شرکت ها یا ساختار سرمایه بوده است. این تحقیق به تحلیل رابطه میان ساختار(قدرت) بازار و ساختار سرمایه(اهرم مالی) شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به شکل ایستا و پویا می پردازد. این پژوهش با بهره گیری از پانل متوازن داده های صد و یک شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره پنج ساله 1385 الی 1389، معناداری رابطه میان ساختار سرمایه و ساختار بازار را به عنوان فرضیه اصلی تحقیق بررسی و آزمون می کند. ابتدا بوسیله رگرسیون تلفیقی روابط میان ساختار سرمایه(اهرم مالی) و ساختار بازار(نسبت کیوتوبین) و پنج متغیر تعدیلی شامل سودآوری، اندازه، رشد، ارزش وثیقه گذاری دارایی و یکتایی دارایی ها مورد برازش قرار می گیرد. سپس با اجرای آزمون های چاو و هاسمن، مدل رگرسیون ترکیبی اثرات ثابت انتخاب می شود. در نهایت به منظور افزایش کارایی در سنجش رابطه، لحاظ ویژگی های نامشهود خاص شرکت ها و مسائل درون زایی در مدل تخمین، از رگرسیون ترکیبی با سیستم گشتاوری تعمیم یافته استفاده می شود. نتایج تحقیق حکایت از آن دارند که رابطه میان ساختار بازار و ساختار سرمایه به شکل غیرخطی(مکعبی) است و این امر می تواند ناشی از روابط پیچیده موجود در بازار، مسائل نمایندگی و هزینه های ورشکستگی باشد. در میان متغیرهای مورد بررسی، رابطه منفی معنادار سودآوری و مثبت معنادار اندازه با ساختار سرمایه تأیید می شود. این امر بدین معنی است که هرچه شرکت ها سودآورتر باشند، بیشتر از محل سود انباشته و یا افزایش سرمایه تأمین مالی می نمایند که درنتیجه کمتر به تأمین مالی اهرمی روی می آورند. همچنین شرکت های بزرگتر بدلیل داشتن شرایط بهتر در وام گیری، تأمین مالی از طریق وام را ترجیح می دهند. نتایج حاصل نشان از تأیید نظریه های نمایندگی(رویکرد بدهی محدود) و سپر مالیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس را دارد. در نهایت کاربرد سیستم گشتاوری تعمیم یافته نشان می دهد که مدیران شرکت ها، سهم اهرم مالی از ساختار سرمایه خود را به شکل پویا در طول زمان تغییر می دهند.